Fijn dat de titel je niet heeft afgeschrikt en je deze blog geopend hebt. Dood doet leven. Het klinkt tegenstrijdig, misschien een beetje hard, maar toch heb ik het al meerdere malen zo ervaren. Ik zal het je toelichten.

Laatst overgebleven

Afgelopen 4 april overleed mijn zus plotseling. Ze was drie jaar ouder dan ik. Hierdoor ben ik nu de laatst overgeblevene ben van mijn ouderlijk gezin.  Dit heeft bij mij in mijn hoofd en lijf weer het een en ander teweeg gebracht. Er komen veel herinneringen langs, ook van toen mijn moeder 20 jaar geleden op haar 71ste overleed. Ik was toen zeven maanden zwanger van mijn dochter en mij er zeer van bewust hoe nauw leven en dood met elkaar verweven zijn. Ook omdat ik vlak daarvoor een miskraam had gehad, wat eigenlijk nieuw leven en dood tegelijkertijd is. Met de geboorte van mijn, gelukkig gezonde, dochter zette ik de familiaire vrouwenlijn voort. Het was alsof mijn dochter mijn plaats innam, nadat mijn moeder haar plaats aan mij had afgestaan. Dat ik sinds de dood van mijn moeder tot de oudste generatie van de vrouwenlijn behoorde, maakte mij toen al behoorlijk bewust van mijn eigen sterfelijkheid.

Horizon van mijn leven

Sinds haar overlijden, neem ik de leeftijd van mijn moeder als de horizon van mijn leven. Zo ervaar ik het alsof ik op dit moment nog 13 jaar te gaan heb. Nee, dat bedoel ik niet naar of eng. Het houdt mij juist scherp, deze beperkte tijdspanne. Dit besef stelt mij in staat mij te focussen op zaken die er echt toe doen. Ik hanteer twee criteria of ik ergens mijn schaarse tijd aan wil besteden: (1) geeft het plezier? (2) is het zinvol? Als ik iets niet leuk vind en ik zie ook niet wat het positief bij zou kunnen dragen aan mijn of andermans leven of aan de samenleving als geheel, waarom zou ik het dan doen? Het leven is kort, zonde om tijd te verspillen. Overigens houd ik in mijn achterhoofd ook de mogelijkheid open dat ik ouder word dan 71 jaar. Het is ook weer niet zo dat ik mijn hele financiële planning erop afgestemd heb en dat ik vanaf mijn 71ste berooid onder een brug moet leven, mocht ik er dan nog zijn. Don’t worry.

Transformatie

Nu is ook mijn zus dood. Zij werd 61 jaar oud. Het voelt niet alsof ik nu nog maar drie jaar de tijd zou hebben. En toch merk ik dat het overlijden van mijn zus ook een wezenlijke verandering, een transformatie, in mijn levenshouding brengt. Naast het verdriet van het verlies van degene die ik mijn hele leven gekend heb en met wie ik mijn allereerste herinneringen deelde, is er ook een soort lichtheid ontstaan. Nu mijn eigen generatie al aan het sterven is, komt er ook een soort ontspanning. Waar maken we ons allemaal toch zo druk om? Je gaat dood en dat was het dan.

Autonoom en verbonden

Het is niet dat ik nu onverschillig ben naar het leven, naar anderen of dat de destructieve ontwikkelingen in de wereld van vandaag mij niet meer aan het hart gaan. Misschien wel integendeel. Ik heb immers nog weinig tijd te gaan op deze aardbol, dus als ik iets wil en kan betekenen, moet ik het nú doen. Ik leef juist nog bewuster. De ontspanning zit hem eerder in een toegenomen gevoel van autonomie. Dat betekent dat ik nu nóg trouwer ben aan mijn eigen wetten, waarden en normen. Mij nog minder druk maak om de oordelen van anderen. Die zijn immers van hen en niet van mij. Het lijkt wel of door het besef dat mijn ouderlijk gezinssysteem nu helemaal is weggevallen, ik nog steviger verankerd ben in mijzelf en de wereld. Autonoom en meer dan ooit verbonden met het al.

Ook in mijn coachings praat ik gemakkelijk over de dood. Ik krijg vaak te horen dat coachees dat prettig vinden, omdat mensen hier vaak voor terugschrikken. Wil jij ook eens in alle vrijheid praten en reflecteren over de wezenlijke zaken van het leven en de dood? Maak dan een afspraak voor een coachingsgesprek, buiten of binnen, in Amsterdam of in de Drentse natuur. Wat jij wilt. Naar mijn huisje aan het bos in Hooghalen kun je ook komen voor een individuele miniretraite van 4 of 24 uur…