Die vermaledijde eerste keer

Wanneer had jij voor het laatst een eerste keer? Naarmate je ouder wordt, heb je steeds meer al gezien, gehad en gedaan. En dat is wel zo rustig, constateerde ik, toen ik zelf voor het eerst sinds tijden weer een eerste keer had…

Na decennia van ontkenning moest ik onder ogen komen dat ik niet goed zie. Het keerpunt was tijdens een tenniswedstrijd, toen de tegenstandster al mijn beoogde winnende slagen rücksichtslos ‘uit’ gaf. Ik durfde niet te protesteren, want ik zag de bal en de afdrukken gewoon niet goed genoeg. Ik besloot lenzen te nemen. Toen ervoer ik weer eens hoe het is om iets, dat je eng vindt, voor het eerst te doen. Wat een gedoe en stress! Ik werd er zelfs een beetje duizelig van. Na het mislukken van mijn tigste poging dat flubberige dingetje in mijn oog te plakken, was ik de wanhoop wel nabij. Zou het niet heerlijk zijn als je de bewust (on)bekwame fase kunt overslaan? Dat je alles direct moeiteloos kunt? De praktijk is anders: proberen, vallen, opstaan, even ademhalen en opnieuw proberen.

Als trainer van coaches laat ik regelmatig deelnemers iets voor de eerste keer doen. Mijn empathie voor hen is dankzij deze lenzenervaring weer aangewakkerd. Ik zie de worsteling als ik een workshop Provocatief Coachen geef en ik de deelnemers voor het eerst laat oefenen met de opdracht om als coach ‘gewoon’ hun eerste neiging of associatie te volgen. Dat lijkt eenvoudig, maar is zó anders dan wat we leren over ‘professioneel coachen’. Velen zijn bang de coachee te kwetsen, om zichzelf voor schut te zetten of blokkeren zonder te weten waarom.

Het doet me ook denken aan mijn eerste ervaringen met provocatief coachen ruim vijftien jaar geleden. Het leerproces ging vooral om loslaten, bijvoorbeeld van mijn angst dat de coachee boos op mij zou worden of mij niet aardig zou vinden. En om te gaan vertrouwen op mijn intuïtie en mij vrij te gaan voelen om mijn neigingen te volgen. Namelijk: hoe vrijer je innerlijke houding, hoe effectiever je wordt! Die vrijheid groeide met het doorleven van iedere ‘eerste keer’ op het pad van de provocatieve coach in wording: de eerste keer uit de bocht gevlogen, de eerste misgeslagen plank en de eerste woedende coachee. Kortom: proberen, vallen, opstaan, even ademhalen en opnieuw proberen. Maar als die nieuwe lenzen eenmaal zitten, ziet de wereld er opeens veel mooier uit!

gepubliceerd in het Tijdschrift voor Coaching 1 -2020