‘Zo fijn dat ik mijn medewerker eindelijk weer eens een complimentje kan geven’, zegt de ondernemer mij, nadat zijn medewerker hem juichend komt vertellen dat een grote opdracht (eindelijk) binnengehaald is. Zijn woorden zetten mij aan het denken. De ondernemer doet wat gebruikelijk is en logisch lijkt, namelijk iemand een compliment geven voor zijn of haar succes. Maar bij nader inzien is dat eigenlijk een raar moment…
Succes is positieve feedback
Als je een succes behaalt, heb je immers al positieve feedback op je inspanningen. Je bent in een vrolijke stemming en je hebt een goed gevoel (over jezelf). Dus wat is dan de meerwaarde van het compliment? En is het wel zo logisch om een compliment te geven voor iemands succes, want misschien was het gewoon een kwestie van geluk…?!
Teleurstelling en twijfel
Juist al die weken en maanden van hard werken, zonder dat je resultaat ziet, zijn lastig. Daar weet ik als kleine zelfstandige alles van. Dat je heel veel inspanning levert, zonder dat het iets oplevert. Dat je teleurgesteld raakt, omdat een opdracht naar een ander gegaan is. Dat je je af begint te vragen waar je het eigenlijk allemaal voor doet. En dat je begint te twijfelen aan jezelf. Waar haal je dan de energie vandaan om toch door te gaan?
Compliment voor inspanning
Een compliment van een collega of baas kan je dan echt ondersteunen: ‘Wauw, je krijgt net een afwijzing te horen van die potentiële opdrachtgever en ik hoor je vijf minuten later alweer enthousiast een telefonisch acquisitiegesprek voeren. Daar bewonder ik je om.’ Juist als het tegenzit, is het fijn om het gevoel te krijgen dat je inspanningen en drive gezien worden. Je doorzettingsvermogen en enthousiasme nemen toe als je erin (h)erkend wordt. En liefde en positieve aandacht werken als antidotum tegen burn-out, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.
Juist zonder meetbaar resultaat
Kortom; waardeer je medewerkers of collega’s voor hun inspanningen en goede werk, juist als het meetbare resultaat nog even uit lijkt te blijven! Dan komt dat succes vast ook sneller dichterbij.
Helemaal mee eens. Voor de ondernemer die stress heeft door uitblijvend resultaat en vreest voor het voortbestaan is het extra lastig die complimenten uit te delen op zo’n moment, zijn gevoel zegt hem voortdurend namelijk iets anders. Deze ondernemer gaat nog meer complimenten geven, ook als het minder gaat. Wat blijft is dat we successen vieren.
En om daad bij het woord te voegen, wat fijn dat je mij helpt mijn weg als ondernemer te vinden met zo’n blog. Dank!
Harry Rienmeijer
Dankjewel voor je reactie en lieve compliment, Harry. Daar word ik blij van.
Een poosje geleden schreef ik een column over complimenten. Leuk die hier een plek te geven.
Complimenten, daar doen we niet aan.
Marit, mijn kleindochter heeft haar eerste basketballes gehad en tekende de essentie ervan op mijn whiteboard. Daarbij kreeg ik een lesje techniek dat ertoe leidde dat ik nu beter dan ooit weet hoe ik een bal moet vasthouden voor ik hem werp. Ik kom tot een hogere score dan ooit.
Nu had ik de neiging om tegen haar te zeggen ‘Marit, wat een prachttekening en wat kan jij goed uitleggen, maar ik hield me in. Dat heb ik geleerd van Dorian, onze echo-ambassadeur. Zij is niet zo scheutig met complimenten; sterker nog, ze geeft ze zo weinig mogelijk. ‘Complimenten leiden voor je het weet tot aangeleerd gedrag. Kinderen leren wat ze moeten doen om hun opvoeders tevreden te stellen ‘. Als ik zeg, ‘goh, Marit, wat een mooie tekening’ nestelt zich in haar brein (en niet in haar hart!) de gedachte ‘oh, als ik opa tevreden wil stellen, moet ik dus mooie tekeningen maken. En tevreden opa’s zijn handig, want die doen leuke dingen met je.’ Er ontwikkelt zich wat ze in de Transactionele Analyse noemen een levensscript. Je gaat zo hard aan de slag je opvoeders en leermeesers tevreden te stellen dat je op een gegeven moment denkt, dat je bent wat je doet om de hele wereld tevreden te stellen: een goede basketballer zijn, een lief aardig meisje, een grote stoere bink, noem maar op. In de loop van je leven kan dat aardig gaan knellen. Bijvoorbeeld wanneer blijkt dat je je omringd hebt met mensen die perfect passen in jouw levensscript en allemaal verwachtingen van je hebben waar het steeds moeilijker is om aan te voldoen.
Wat Dorian in plaats zet voor die complimenten is het benoemen van wat je ziet gebeuren én het effect dat dit op jou heeft.
Ik heb het gedaan bij Marit: ‘Goh, meid, volgens mij had je enorm veel plezier in het maken van die tekening’ en ‘door jouw uitleg krijg ik die bal veel makkelijker in het netje, dan me ooit is gelukt’. Voorwaarde is natuurlijk wel dat het gebeurt in oprechtheid, trucs heeft die dondersteen zo door. Het resultaat van deze feedback, kostte me direct een paar ontbijten. Ik was nog niet wakker of ik kreeg basketballes voor gevorderden. We gaan binnenkort in de tuin een basket ophangen. Het gaat verder dan basketballen want na al mijn levensjaren ontwikkel ik momenteel mezelf zowaar als expert vingerhaken.
Het inhouden op complimenten, raakt aan herstelgericht werken. Daar werken we veel met cirkels waarin leerlingen elkaar aanspreken en praten over alledaagse tot spannende zaken. Wat me in beginnende cirkels iedere keer weer opvalt is dat wanneer een leerling iets spannends heeft gezegd, de blikken erna naar mij als gespreksleider gaan in de hoop dat ik daar positief op reageer: ‘Ik heb iets goeds gedaan, krijg ik nu een complimentje te bevestiging?’ Ik vermijd de leerling aan te kijken en richt me het punt in het midden van de cirkel, waar ik een bos bloemen of iets anders heb neergezet. Er ontstaat even een ongemakkelijk gevoel, niet alleen bij de leerling, maar bij de hele groep. In dat ongemak, gaan ze elkaar aanspreken. De waardering en de complimenten komen niet van de begeleider maar van de medeleerlingen en die zijn natuurlijk veel en veel meer waard.
Hoe meer jij de leerlingen complimenten geeft, hoe meer ze achterover gaan zitten. Complimenten als hondenbrokken die je toegeworpen krijgt na het vertonen van gewenst gedrag. De kunst om niet het circus maar het natuurpark echt in gang te zetten, is het creëren van een omgeving waarin leerlingen elkaar aanspreken.
En wat effect van Marit haar basketballessen betreft: ze hebben toch maar mooi tot een column geleid!
Jan Ruigrok.
Dank voor je reactie, Jan. Heerlijk om te lezen. We zitten op dezelfde golflengte. Ik werd blij van je verhaal en voel me door je geïnspireerd en gestimuleerd om verder te gaan met mijn ideeën in de wereld te zetten.