‘Was oma’s Corona mijn schuld?’ deze vraag hebben velen zich de afgelopen maanden gesteld. Maar is er wel sprake van schuld? En als je je schuldig voelt, wat moet je daar dan mee?
Het is de schuld van het Coronavirus
Laten we één ding helder stellen: er is niemand anders schuldig aan de Corona-ellende dan het virus zelf. De overheid heeft ons echter met de zogeheten ‘Coronaregels’ duidelijk gemaakt dat we invloed hebben op de verspreiding van het virus. Door handen te wassen, anderhalve meter afstand te houden, mondkapjes te dragen en thuis te blijven, zouden we kunnen voorkomen dat we zelf besmet raken en dat we anderen besmetten. Dan is de conclusie snel getrokken: als jouw oma besmet is geraakt door jouw toedoen, dan heb je je blijkbaar niet goed aan de regels gehouden. En als ze dan ook nog overlijdt, omdat ze via jou Corona heeft gekregen, tja, houd het schuldgevoel dan maar op afstand.
Schuldgevoelens na de oorlog
Eerder schreef ik in mijn blog Wat kun je doen tegen (post)Coronastress? dat we kunnen leren van de ervaringen van de generaties voor ons. Door Corona hebben velen familie, vrienden en bekenden verloren, net als onze (voor)ouders in de Tweede Wereldoorlog dat hadden. Overlevenden van de oorlog kampten soms met schuldgevoelens ten opzichte van hen die de oorlog niet overleefd hebben. Schuldgevoel omdat jij er nog bent, terwijl die geliefde ander er niet meer is. Een zinloos schuldgevoel, want er viel niets meer aan te doen. En een onterecht schuldgevoel, want de overlevende had meestal weinig tot geen invloed gehad op het lot van de ander.
Bloemetje of kaartje sturen
De positieve functie van een schuldgevoel is dat het je activeert om het ‘goed te maken’. Dat je iets doet om de pijn van de ander te verzachten. In het geval van Corona zou je bijvoorbeeld een bloemetje of kaart kunnen sturen naar degene die je (mogelijk) besmet hebt. Of je kunt het gewoon zeggen tegen de zieke, dat het je spijt dat diegene besmet is geraakt. En nogmaals… vergeet niet dat je er zelf ook weinig of niets aan kon doen, dat het niet je bedoeling was om de ander te besmetten en dat je schuldgevoel dus niet terecht is.
Als dat niet meer kan…
Als de besmette persoon overleden is, is het nog lastiger om met je schuldgevoel om te gaan. Je zou er wat over kunnen schrijven of er met iemand over praten. Dat kan opluchten. En laat het gevoel daarna los. Het levert niemand iets op dat jij je schuldig voelt. Integendeel. Jouw schuldgevoel kan zelfs een belasting voor je omgeving worden, als het in grote mate je stemming en gedrag blijft bepalen. Als dat loslaten nou niet zo wil lukken, kom dan eens voor een coachingsgesprek. Dan help ik je erbij.
Meer lezen?
Wil je meer lezen over de effecten van Corona? Lees dan ook mijn blog Ben je een slapend schaap of een Wappie?, over de Coronapolarisatie.
Mooi beschreven Karen. Zo waar, ik vergelijk dit soort situaties met een schommelstoel: het houdt je bezig, en brengt je nergens.
Pakkend beeld, Judith, dankjewel.